door Irwin Wist

Donderdag 6 februari 2024: het jachtseizoen op kritische journalisten lijkt heropend en geïntensiveerd. De afgelopen maanden plaatste ik diverse berichten in binnen- en buitenlandse media, waarin ik inging op lokale gebeurtenissen zonder daar de schijnbaar noodzakelijke doekjes omheen te wikkelen.

Recentelijk nog had ik het in mijn berichten over de buitenlandse reacties op wat men elders ziet als een aanval op onze democratie met pogingen om de vrije meningsuiting en de persvrijheid te muilkorven.

The Suriname book prohibition in a global context of free expression

De aanval lijkt te escaleren met nu een openlijke jacht op kritische journalisten.

JIT

Vandaag ontploft mijn inbox met waarschuwingen dat het Justitieel Interventieteam (JIT) naar mij op zoek zou zijn. Personen met wie ik in sommige gevallen al jarenlang geen contact meer heb, kregen bezoek van het JIT met het verzoek of zij even mijn adres en telefoonnummer wilden geven.

Het Interventieteam is volgens Garcia Paragsingh (2021) noodzakelijk voor de aanpak van de grensoverschrijdende criminaliteit. Daar haal ik uit dat schrijven voor buitenlandse media wordt beschouwd als grensoverschrijdende criminaliteit.

Waarom het JIT mij wil spreken, weet ik op deze dinsdagavond officieel nog niet. Het enige wat ik mij kan voorstellen ligt in het verlengde van het gebruik van de afgelopen drie jaren, om mensen met een grote bek met groot machtsvertoon op te pakken en in een cel te dumpen.

Wat de werkelijke reden is, merk ik de komende dagen wel.

Prey prey feti

Voor mij is dit niet nieuw. In de tachtiger jaren van de vorige eeuw moest ik meerdere malen in de loop van een vuurwapen kijken. Twee partijen waren (in het begin schijnbaar) met elkaar in gevecht, en daar schreef ik over.

Observeerde ongemerkt de zogenaamd strijdende partijen, bijvoorbeeld vanuit de jungle. Maakte reportages van mannen die door een stadje liepen en in de lucht schoten, waarna er verzonnen verhalen in de media verschenen over zware gevechten.

Die zware gevechten kwamen, maar pas later.

Maar goed, daar schreef ik dus ooggetuigeverslagen over. Het resultaat was dat ik weer in de loop van een vuurwapen moest kijken en nog maar net kon wegkomen. Met daarna bijna 30 jaren ballingschap in het buitenland.

Dus ik weet hoe dit ding werkt. Ben op alles voorbereid. Laat mij in de gaten houden, voor het geval dat. Computers en telefoons zijn schoon, dus de identiteit van informanten is veiliggesteld.

Als je dit leest, betekent het dat ik of in een cel zit, of het land ben uitgezet. Que sera, sera: whatever will be, will be.

¿Que sera?

Het zou natuurlijk heel erg dom zijn om mij uit het land te verwijderen. De afgelopen jaren heb ik mij namelijk heel erg ingehouden.

Zou ik echter gedwongen vanuit het buitenland schrijven, dan gaan natuurlijk de handschoenen uit. Als je niets meer te verliezen hebt, heb je schijt aan alles.

‘Een hoofdredacteur in Suriname is als een burgemeester in bezet Nederland. Op je post blijven, op je hoede zijn, blijven zitten om erger te voorkomen.’ Dat liet Leo Morpurgo, voormalig hoofdredacteur van de Ware Tijd, in 1988 optekenen.

De hedendaagse politiek dwingt journalisten weer in die rol: voorzichtig zijn, dan kun je in ieder geval blijven schrijven.

Je kunt dan vrijelijk publiceren over zaken waar anderen noodgedwongen omfloerst over schrijven. En dat zie ik ook wel zitten: handschoenen uit, niet inhouden, knockout-knockdown systeem.

En natuurlijk is het ook oerstom om de mensen die beweren dat jij als pseudocraat en pseudo-democraat tekeer gaat, het bewijs daarvoor op een presenteerblaadje te geven.